Basınç düşürücü montajı hakkında bilgi vereceğimiz bu yazımızda, sizlere basınç düşürücü vana hakkında da yararlı şeyler anlatacağız. Aslında basınç düşürücü vanalar günümüzde yaygın olarak kullanılmazlar. Kolektör hatları ve sanayi bölgelerindeki büyük borularda daha çok kullanıldığını söyleyebiliriz. Aslında kullanıldığı yerler itibariyle hayati öneme sahiplerdir.
Çünkü yüksek basınçtan dolayı meydana gelebilecek kazalar, ölüme bile yol açabilir. Şöyle bir örnek verelim. Basınçla çalışan kazanları birçok kişi duymuştur. Bu kazanlarda basınç dengelenmesi yapılmadığı zaman patlama meydana gelir. Belki de birçoğumuz haberlerde bu tür kazaları okumuşuzdur. Patlama sırasında çelik ya da diğer metallerden yapılan kazan parçaları, adeta kurşun hızıyla etrafa saçılır. Gerisini siz düşünün artık!
Basınç Düşürücü Vana Montajı Nasıl Yapılır?
Basınç düşürücü vana montajı yapımına aşağıdaki adımlar takip edilerek başlanır:
- Montajın yapılacağı tüm tesisat, çakıl ve diğer partiküllerden iyice arındırılır.
- Tesisata vanadan önce filtre takılır. Filtre, sisteme dışarıdan girebilecek yabancı maddelerin önlenmesi içindir.
- Birçok tesisatçı, montajda kolaylık olması bakımından, rakorlu bağlantı yaparlar.
- Basınç düşürücü montajı dikey ya da yatay yapılabilir.
- Rakor ve diğer bağlantı elemanlarının sıkılması işlemi gerçekleştirilir. Aslında bu işlem montaj aşamasının en önemli aşamalarından bir tanesidir. Çünkü basınçlı sistemler en ufak bir gevşekliği affetmezler. Gerekli olan anahtarlarla ağız kısmından kavrama yaparak sıkma işlemi gerçekleştirilir. Asla gövdeden sıkma işlemi gerçekleştirilmez.
- Bağlantı yapılırken, vana gövdesi üzerindeki akış yönü hesaplanır. Yani akış yönüne göre bağlantı gerçekleştirilir.
- Basınç düşürücü montajı yapılırken, vana giriş ve çıkışlarına nipel ya da boru bağlantısı gerçekleştirilir. Bu bağlantılar yapılırken de düş boyunu geçmemesine dikkat edilir.
- Boru ve vana bağlantı ek yerlerine teflon ya da keten malzemeleri sarılır. Böylece sızdırmazlık en üst düzeyde sağlanmış olur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, aşırı derecede keten ya da teflon kullanılmamasıdır. Yoksa vana ve borularda aşırı basınçtan dolayı çatlaklar meydana gelebilir.
- Vana üzerinde bulunan bağlantı noktalarına basınç göstergesi monte edilir. Bu göstergeye manometre adı verilir. Bu göstergedeki ibrenin kırmızıya doğru kayması, aşırı basıncı gösterir ve basıncın düşürülmesi gerekir.
- Vana bağlantısı artık tamamdır. Genelde tüm vanalarda sola doğru kol çevrildiğinde basınç düşürülmüş olur. Sağa doğru kol çevrildiğinde ise basıncın yükselmesi sağlanır.
Aşağı yukarı basınç düşürücü montajı işlemi yukarıda anlatılan gibi gerçekleşir. Tabi ki vana türüne ve kullanıldığı yere göre bazı küçük montaj farklılıkları olabilir. zaten uzman kişiler tarafından montaj işlemi gerçekleştiği için bu kişiler nasıl bağlantı yapılacağını bilirler.
Basınç Düşürücü Vana Ayarı Nasıl Yapılır?
Basınç düşürücü ayarı genelde, 8 bar giriş basıncına ve 3 bar çıkış basıncına dayanacak şekilde yapılır. Yani yukarıdaki değerlere göre zaten ayar yapılmıştır. Ancak kullanım yerine göre ayarlarda farklılık yapılması gerekebilir. Bu gibi durumlarda aşağıdaki yol izlenir:
- Vana gövdesinin altında bulunan plastik kapak çıkartılır.
- Kapağın hemen altında bulunan basınç ayarlama vidası yardımıyla ayar yapılır. Bu işlem için AA 5 numaralı Alyan anahtarı kullanılabilir. Manometre üzerindeki ibre izlenerek alyan anahtarı ile vida çevrilir.
- Çıkış basıncı artırılacaksa, vida saat yönünde çevrilmelidir.
- Çıkış basıncını düşürmek için ise vida saat yönünün tersine çevrilmelidir.
- Basıncın doğru bir şekilde yapıldığının kontrolü sağlanmalıdır. Bu işlem için sisteme bir süre su verilir. basınç stabil değerine gelene kadar su açma ve kapatma işlemi birkaç defa tekrarlanmalıdır.
- Sisteme bağlı tüm musluklar kapalı iken ideal değerin manometrede okunması gerekir.
Yukarıdaki işlemler tamamlandıktan sonra tüm ayar işlemleri de yerine getirilmiş olur.
Basınç Düşürücü Vana Nerelerde Kullanılır?
Yapısı gereği su borularında yüksek basınç meydana gelebilir. Genelde; şehir, kasaba ve mahallelere su taşıyan sistemlerde yüksek basınç söz konusudur. Çünkü bu tür sistemlerde yeterli miktarda basınç değerinin sağlanması gerekir. Yoksa evlerdeki musluklarda ip gibi ince yoğunlukta su akar ki, bu durum kimsenin işine gelmez.
Bazı durumlarda su kesintilerinden hemen sonra şebekeye verilen su, ev tesisatlarında patlamaya neden olur. Bunun nedeni basınç vanalarının görevini yerine getirmemesidir. Ya da bu vanaları su sisteme verildikten sonra kontrol eden olmamıştır.
En tehlikeli olan da buhar basıncı ile çalışan kazan ya da makinelerdir. Bu tür yapılarda da basınç düşürücü vana olmazsa olmazlardandır. Bu tür kazanlarda genelde sürekli başında duran ve kontrolünü sağlayan bir görevli bulunur. Merkezi sistem ısıtma ile çalışan siteleri bu duruma örnek verebilir. görevli periyodik aralıklarla sistemdeki basıncı kontrol eder.
Sanayilerde hidrolik sistemlerin çalışmasında da basınç gücünden yararlanılır. Bu gibi alanlarda da basınç düşürücü vanaların kullanıldığı görülebilir. Mantık aynıdır. Basınç sürekli olarak kontrol altında tutulmalıdır. Eğer yüksekse mutlaka düşürülmelidir.
Kısacası basınç düşürücü vana:
- Evlerde,
- İşyerlerinde,
- Sanayide,
- Merkezi sistemlerde,
- Dağıtım hatlarında
Kullanılır.
Küçük de olsa kat kaloriferi, çamaşır ve bulaşık makinelerinde de basınç düşürücü vana kullanılır.
Basınç Düşürücü Montajı Yapılırken Nelere Dikkat Edilir?
Su basınç regülatörü, bir tür basınç düşürücü araçtır. Vana mantığı ile çalışır. Ancak daha küçük boyutlardadır. Bu aracın montajı oldukça kolaydır. Ancak montaj sırasında, regülatörün bağlantısının iyi yapılması gerekir. Yani ne çok sıkı ne de çok gevşek olması gerekir.
Her dairenin su sayacından sonra basınç düşürücü vana montajı yapılır. Bu tür vanaların işçiliğinin de kaliteli olması gerekir. Çünkü buradaki vananın amacı da su tesisatındaki basınç dalgalanmalarının, tesisata zarar vermesini önlemesidir.
Bina içlerinde bulunan su saatlerinden sonra basınç düşürücü vanaların montajının yapıldığını söylemiştik. Burada önemli olan nokta, her daireye ait su saatinden sonra basınç düşürücü montajı gerçekleştirmenin mantıklı olmasıdır. Böylece gereksiz basınç kaybının da önüne geçilmiş olunur.
Bazı bölgelerde su basıncı düşük olur. Bu yüzden alt kattaki daireler basınçlı su elde edebilirken, yüksek katlarda bulunan daireler yeterli basınçta su alamaz. Bunun önlemek için binaların bodrum katlarında flatörlü su depoları bulunur. Şebekeden gelen suyu biriktirirler ve bünyelerinde bulunan pompalar yardımıyla, üst kattaki dairelere de basınçlı su gitmesini sağlarlar. Bu gibi yapılarda da basınç düşürücü vana bulunur. Çünkü yüksek basınç, bina içindeki tesisatların zarar görmesine neden olabilir.
Su basınç düşürücü su damlatıyor sorunu ile karşılaşmışsanız, derhal Merkez Tesisat firması ile iletişime geçin. Sorunun kaynağı basınç düşürücü vanada kaçak olmasıdır. Hemen müdahale edilmezse, borulara zarar verecek düzeyde olaylara neden olabilir.
